De atlas van overal

Ter lering en vermaak

Lezen is bedoeld om te communiceren, te leren en/of te vermaken en dit boek heeft al deze aspecten in zich. Niet te veel en niet te weinig pagina’s, een mooie kaft en een prettig lettertype maakt het zeer leesbaar, maar kwaliteit van de inhoud is natuurlijk belangrijker dan het uiterlijk en dat is bij dit boek zeker het geval.

Het verhaal wordt verteld door de zoon van een Turkse vader en een Nederlandse moeder, de zoon inmiddels in Amerika gesetteld met zijn eigen gezin. De vader woont dan wel in Nederland, maar leeft met een gespleten ziel tussen twee gezinnen, half in Turkije en half in Nederland en dat geeft de nodige problemen vanwege cultuurverschillen en omdat de vader in Nederland niet kan zijn wat hij in zijn geboorteland wel had kunnen zijn maar door omstandigheden ook niet is. Het wringt aan alle kanten en dat heeft weerslag op de schrijver, zijn zus en de moeder, maar ook op de vader zelf. Gebrek aan erkenning van al dan niet vermeende kwaliteiten als schilder, schrijver, dichter en opvoeder en terzijde geschoven als gastarbeider terwijl zijn andere gezin in Turkije is weet de vader zijn rol als vader voor zijn zoon niet goed te vervullen.

Het boek bevat twee delen, beide geschreven vanuit de zoon. Het handelt over de relatie tussen vader en zoon, waarbij in het eerste deel de interpretatie door de zoon vanuit zichzelf is weergegeven. Hij vertelt het beeld dat hij heeft van zijn jeugd en opvoeding en maakt de verhalen over zijn vader af met eigen fantasie waardoor een al dan niet juiste weergave van de werkelijkheid ontstaat. Het tweede deel beschrijft op dezelfde manier de relatie, maar dan nadat een weerzien na een lange periode zonder enig direct contact tussen vader en zoon heeft plaatsgevonden. De moeder en zus corrigeren waar nodig en vullen het verhaal her en der aan.

In het begin kreeg ik het gevoel dat het een wat voortslepende opsomming was van gebeurtenissen die de vader en zoon meemaakten, het leek niet zo duidelijk welke kant het verhaal op zou gaan, maar dat wordt snel beter en al lezend blijft het vervolgens boeien.

Veel boeken hebben een slot dat wat snel komt, een plotseling einde en wat te summier is, als in een film, maar dat is met dit boek niet het geval. Er is een mooi uitgeschreven einde en dat sluit het geheel in het tweede deel goed af.

Aan het begin en het einde geeft de schrijver aan dat het geheel een literaire weergave van de werkelijkheid is, het woord “roman” staat zelfs op de cover, maar al lezend heb je het gevoel dat alles dichter bij de werkelijkheid ligt dan de hoofdpersonen lief is, erg knap geschreven dus. De stijl is vlot, de zinnen lopen goed en de opzet is prettig, een prima boek om niet weg te willen leggen dus.

Een paar mooie zinnen:

“Naast hem is een meisje verschenen. Door een truc van het laatste avondlicht lijkt het of ze rechtstreeks uit de zee is gestapt. De zon schittert in haar ogen en in de puntjes van haar haren.”

“Dit is dan de grens, de onverbiddelijke kloof tussen ons. Niet de dood, niet de taal, niet het onbegrip, maar het feit dat zijn thuis niet het mijne is.”

“Misschien is de centrale vraag van je boek niet of je van je vader houdt, maar of hij van jou houdt. En het feit dat je bang bent dat het antwoord nee kan zijn betekent dat je toch van hem houdt.”

En mijn favoriet: “Door zo veel mogelijk afstand tussen hem en mij te plaatsen had ik hem niet ontvlucht, maar was ik op hem gaan lijken.”