De poel

Kwetsbaar paradijs

In het boek “de Poel” beschrijft Pauline de Bok haar plaats in haar domein in Duitsland, een stuk grond met daarop een huis in een wat primitieve staat. De meeste mensen zouden het er waarschijnlijk niet lang uithouden, kou, tocht, dieren en allerhande ongemakken die in de natuur heel normaal zijn, maar die wij allang niet meer kennen en kunnen doorstaan zouden velen snel terug doen gaan naar het Amsterdam waar Pauline vandaan komt. De zwaluwen en vleer(muizen) vliegen en lopen letterlijk door haar slaapvertrek, maar dat is haar niet tot last.
Pauline heeft haar eigen “paradijs” geschapen en vertoeft daar vele maanden om te werken aan haar boeken. Dat schrijven kom je overigens in dit boek zelf slechts zijdelings tegen, het gaat over klimaat, weer, natuur, seizoenen en alles wat daarbij komt kijken, gezien vanuit haar ogen als mens die de dingen naar eigen hand wil zetten. Dat laatste weliswaar in voortdurend conflict met zichzelf, de persoon die orde en netheid wil, de dingen een gewenste richting opsturen en de persoon die daar sceptisch op reageert. Twee gedachtestromen in het hoofd van een ietwat hyper mens in afzondering midden in een natuurgebied.

De omgeving is onderhevig aan de invloeden van het door de mens gewijzigde klimaat, de waanzin van onze manier van voedselproductie, de wil om de omgeving naar wens in te richten en aan te passen. Maar diezelfde natuur tikt haar steeds weer op haar vingers en laat haar soms na veel arbeid een succesje proeven om dan weer te laten voelen hoe klein de mens is en hoe zinloos de acties zijn.

Pauline beschrijft gedetailleerd hoe ze deelneemt aan de jacht, daar op haast dierlijke manier van geniet en hoe ze haar buit vakkundig omvormt tot hapklare eenheden. Je voelt het mes door het verse vlees gaan en proeft de smaak van vers wild in de wijze waarop ze dat beschrijft, of je gruwt ervan natuurlijk…

Het boek is geschreven vanuit het hoofd en de gedachten van de schrijver en vanaf de eerste pagina kijk je mee met haar ogen, hoor je mee met haar oren en ruik je mee met haar neus. Veel wetenswaardigheden, maar ook vragen over de natuur komen langs en de interactie tussen mens en natuur is een rode draad door het hele boek. De klimaatcrises, onze omgang met de natuur met als actueel punt de coronacrisis passeren de revue, alles op een vaak filosofische manier benaderd, maar steeds vanuit een praktische insteek en met de nodige zelfkritiek, het zet aan tot nadenken.

Wellicht een klein minpuntje is het gebruik van wat minder gangbare woorden, zeker als het over jagen gaat, maar dat los je op door net als Pauline zelf het internet waar nodig te raadplegen, dus je leert er ook nog wat van…

Het boek eindigt met een prachtig fictief (of toch niet) gesprek met een boomkikker over alles wat we wel en niet zouden moeten willen en doen met de natuur om ons heen.

Een stukje uit een van haar haar monologen richting de natuur:

“Wij mensen zijn een plaag die onze aarde verwoest, die van jullie en die van ons. Die van ons samen. Wij doen het tegengestelde van wat we denken, we scheppen niet, we helen niet, we beschermen niet, we maken alles op, putten uit, breken af. En we sleuren jullie mee”...

Oh ja, de titel nog!

De poel is een stilstaand water dat zich op het stuk land bevindt, maar daar gaat het niet zo goed mee, droogte doet de waterstand dalen en het leven uit de poel smoren, Pauline tracht daar de oorzaak van te vinden en doet van alles om het te voorkomen, maar vraagt zich daarbij ook af of dit wel de juiste weg is.

Of ze slaagt in het creëren van een poel die ze wenst? Dat lijkt me een mooie cliffhanger...